Báo cáo và kiến nghị gửi Bộ trưởng Bộ GTVT

HIỆP HỘI VẬN TẢI Ô TÔ VIỆT NAM     Số: 060 /HHVT-TV V/v: Báo cáo và kiến nghị

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc     Hà Nội, ngày 23 tháng 7 năm 2013

     Kính gửi: Ông Đinh La Thăng - Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải

Ngày 13 tháng 7 năm 2013 Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam đã tổ chức Sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai công tác 6 tháng cuối năm 2013. Tổng hợp các ý kiến của Đại biểu dự hội nghị, Hiệp hội xin kính chuyển tới Bộ trưởng các đề nghị sau:

1.     Cơ chế chính sách để cơ cấu lại ngành vận tải ô tô

Trong thời gian chờ đợi đề nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Doanh nghiệp, Luật Hợp tác xã phù hợp với đặc thù ngành vận tải ô tô. Đề nghị Chính phủ thay thế Nghị định 91/2009/NĐ-CP ngày 21 tháng 10 năm 2009 về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô và Nghị định 93/2012/NĐ-CP ngày 8 tháng 11 năm 2012 về sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 91/2009/NĐ-CP bằng Nghị định mới về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô; Theo hướng “Ngành vận tải ô tô là ngành kinh doanh có điều kiện đặc biệt”; Với các tiêu chí:

-         Quy mô của doanh nghiệp: Số lượng ô tô, cơ sở vật chất - kỹ thuật, tiềm lực tài chính…

-         Chất lượng phương tiện thiết bị: niên hạn sử dụng của xe, trang thiết bị hiện đại trên xe,…

-         Trình độ quản lý của đội ngũ cán bộ nhân viên,

-         Trình độ và chất lượng đội ngũ lái xe, thợ sửa chữa, nhân viên phục vụ trên xe…

Trên cơ sở đó phân loại đơn vị vận tải. Từ đó cho phép vùng hoạt động của từng đơn vị vận tải: Đơn vị đạt loại cao được phép hoạt động đường dài liên tỉnh (cự ly hoạt động dài - xa). Đơn vị đạt loại thấp chỉ cho phép hoạt động ngắn nội tỉnh - nội huyện (cự lý hoạt động ngắn - gần)

2.     Cần có các quy định cụ thể, phù hợp với sức chịu đựng của các đơn vị vận tải, của người dân và đảm bảo sự công bằng khi thực hiện các quy định về thu, nộp, quản lý, sử dụng phí sử dụng đường bộ.

Để phù hợp với sức chịu đựng của các đơn vị vận tải và người dân trong lúc kinh tế đang còn gặp nhiều khó khăn và giảm bớt sự thiếu công bằng trong việc nộp phí bảo trì đường bộ trên đầu phương tiện, phí sử dụng đường bộ hoàn vốn đầu tư xây dựng đường bộ đề nghị:

a.      Sửa đổi bổ sung Nghị định 18/2011/NĐ-CP của Chính phủ về quỹ bảo trì đường bộ và Thông tư 197/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc thu phí sử dụng đường bộ theo hướng:

-         Miễn thu cho một số đối tượng phương tiện không tham gia hoạt động trên đường bộ quốc gia.

-         Giảm hoặc miễn thu đối với xe ô tô Buýt

-         Giảm thu đối với ô tô tạm dừng hoạt động hoặc hoạt động ít

-         Mức thu cộng chung đầu kéo và rơ moóc

-         Thời hạn thu theo tháng…

Về nội dung này Hiệp hội sẽ có văn bản riêng gửi hai bộ Bộ Giao thông vận tải và Bộ Tài chính.

b.     Phí sử dụng đường bộ hoàn vốn đầu tư xây dựng đường bộ (BOT)

Hiện nay toàn quốc đã có 31 trạm thu phí BOT. Nhà nước đang triển khai chủ trương kêu gọi các thành phần kinh tế đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông thì sẽ có thêm nhiều trạm thu phí BOT (Trên QL1 từ Hà Nội đến Thành phố Hồ Chí Minh dự kiến có 21 trạm BOT). Mức thu phí của các trạm BOT vừa thu để hoàn vốn, vừa thu để bảo trì đường bộ nên mức thu rất cao quá sức chịu đựng của các đơn vị vận tải. Đề nghị nhà nước dùng Ngân sách, trái phiếu Chính phủ nâng cấp cải tạo QL1 để giảm số đoạn BOT.

Trong dự thảo Thông tư hướng dẫn chế độ thu nộp, quản lý và sử dụng phí sử dụng đường bộ hoàn vốn đầu tư xây dựng đường bộ của Bộ Tài chính có đưa ra lộ trình từ năm 2013 tới năm 2016 trở đi mới áp dụng mức thu tối đa. Hiệp hội đề nghị tới năm 2016 mới bắt đầu áp dụng mức thu không quá 2 lần mức thu tối thiểu, tới năm 2019 mới áp dụng mức thu tối đa.

3.     Cần có giải pháp tổng thể, đồng bộ để xử lý vấn nạn xe vận tải hàng hoá chở quá tải quá khổ gây hư hỏng cầu đường

Hiệp hội hoan nghênh chủ trương của Bộ Giao thông vận tải trang bị cho mỗi tỉnh một trạm cân di động kiểm tra tải trọng xe ô tô vận tải hàng hoá để xử lý nghiêm minh những xe vi phạm. Thời gian qua các trạm cân hoạt động khá tích cực, đã thu được kết quả nhất định. Tuy nhiên để xử lý triệt để tận gốc vấn nạn này, đề nghị cần có các giải pháp quyết liệt, tổng thể đồng bộ:

-         Cấm nhập khẩu và sản xuất trong nước những loại xe ô tô, sơ mi rơ moóc được gia cố khung gầm, thùng bệ để chở quá tải trọng quy định cầu đường, quy định tải trọng trục xe.

-         Quy định chủ hàng, cảng, ga, kho hàng hoá không được phép xếp hàng quá tải trọng quy định theo đăng ký xe ô tô được phép chở.

-         Các trạm cân phải hoạt động 24h/24h trong ngày. Vị trí đặt trạm cân phải ngay trong cảng, ga, khu công nghiệp, tập trung hàng hoá xuất nhập khẩu hoặc vận chuyển đi tiêu thụ. Tập trung kiểm tra trong phạm vi toàn quốc trong thời gian dài, để lập lại trật tự giải quyết tận gốc vấn nạn xe chở quá tải.

-         Tập trung kiểm tra những xe chở hàng rời, vật liệu xây dựng (xi măng, sắt thép, đất đá cát sỏi,…). Hàng nhập chở bằng conteiner có cặp chì của Hải quan không cần kiểm tra vì đã theo tiêu chuẩn quốc tế.

-         Khi kiểm tra phương tiện vi phạm, ngoài xử phạt hành chính, dứt khoát bắt phải hạ tải rồi mới cho hoạt động tiếp. Việc hạ tải chủ hàng và chủ phương tiện phải làm. Trạm cân không chịu trách nhiệm về sự chậm trễ và hư hỏng hàng hoá trong chuyến hàng đó.

4.     Sửa đổi bổ sung Nghị định 34/2010/NĐ-CP, Nghị định 71/2012/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực Giao thông đường bộ cho phù hợp.

Hiệp hội đã có văn bản số 009/TVHH ngày 22 tháng 2 năm 2012 góp ý về bản dự thảo sửa đổi bổ sung hai Nghị định trên nhưng chưa được Bộ (Vụ An toàn giao thông) trả lời. Đề nghị Bộ xem xét nghiên cứu tiếp thu chỉnh sửa để trình Chính phủ ban hành.

Ngoài ra, thời gian qua khi triển khai kiểm tra xe quá tải trọng, đặc biệt từ 01 tháng 7 năm 2013 kiểm tra xe phải lắp thiết bị giám sát hành trình phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập, Hiệp hội đề nghị:

-         Cán bộ kiểm tra phải am hiểu nghiệp vụ, thuần thục kỹ năng thao tác các thiết bị kiểm tra. Không chấp nhận đoàn kiểm tra thuê người của doanh nghiệp này để kiểm tra doanh nghiệp khác.

-         Chế tài xử lý phải đủ sức răn đe nhưng phải phù hợp với thực tế “đúng người, đúng lỗi”, đơn vị hoặc cá nhân bị xử phạt phải “Tâm phục khẩu phục”.

Về xử phạt xe chở quá tải đề nghị: căn cứ vào số trục của phương tiện vận tải biết tổng tải trọng được phép chở, vượt quá xe xử phạt. Không phạt theo từng trục. Không phạt theo giấy chứng nhận đăng kiểm của phương tiện.

Về xử phạt xe lắp thiết bị giám sát hành trình đề nghị: xe không lắp hoặc lắp thiết bị giám sát hành trình không hợp quy, xử phạt đơn vị vận tải. Xe lắp thiết bị giám sát hành trình có giấy hợp quy nhưng không hoạt động, xử phạt: đơn vị vận tải, đơn vị cung cấp thiết bị giám sát hành trình “dỏm” và cơ quan cấp phép tuỳ tiện. Cần phải truy cứu trách nhiệm cá nhân tổ chức vi phạm để xử lý nghiêm minh. Còn xử lý như hiện nay chỉ tập trung vào lái xe bị phạt tiền từ 2 ÷ 3 triệu đồng và bị tước giấy phép lái xe 30 ngày là quá nặng và oan ức cho lái xe. Đề nghị không xử lý lái xe mà phải xử phạt các đơn vị vi phạm như phân tích trên.

Tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã vận tải ô tô toàn quốc trong 6 tháng qua đang lâm vào hoàn cảnh rất khó khăn, chỉ có một số ít doanh nghiệp giữ vững và phát triển có tích luỹ, có lợi nhuận, có khả năng đầu tư đổi mới phương tiện mở rộng thị trường. Còn lại phần lớn các doanh nghiệp, hợp tác xã trong trạng thái tạm ổn định nhưng không phát triển, thậm chí còn bị thu hẹp sản xuất kinh doanh.

Với chức năng là cầu nối giữa doanh nghiệp với cơ quan quản lý nhà nước. Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam xin báo cáo Bộ trưởng những đánh giá và đề nghị trên. Kính mong Bộ trưởng xem xét giải quyết.